Ειδικές Διδακτικές γνωστικών αντικειμένων

Περιγραφή

Το μάθημα οργανώνεται σε (α) γενικό μέρος που αφορά συνολικά θέματα οργάνωσης και διαχείρισης σχολικής τάξης, οργάνωση και λειτουργία των σχολικών μονάδων, το έργο και ο ρόλος του εκπαιδευτικού τον 21ο αιώνα, και (β) ειδικό μέρος που εστιάζει στη διδακτική γνωστικών αντικειμένων όπως πληροφορικής, μαθηματικών, φυσικών επιστημών, επιστημών των μηχανικών, γλώσσας, ιστορίας.

Το ειδικό μέρος οργανώνεται με βάση το προφίλ των φοιτητών, τις ανάγκες και προτιμήσεις τους, δεδομένου ότι θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ένα συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο. Τη διδασκαλία του ειδικού μέρους αναλαμβάνουν καθηγητές με εξειδίκευση στη διδακτική των σχετικών γνωστικών αντικειμένων, οι οποίοι αναλαμβάνουν και την εποπτεία της πρακτικής άσκησης των φοιτητών. Η πρακτική άσκηση διδασκαλίας αποτελεί δομικό στοιχείο του συγκεκριμένου μαθήματος.

Συγκεκριμένα, η Πρακτική Άσκηση Διδασκαλίας αποτελεί το βήμα σύνδεσης της θεωρίας με την εκπαιδευτική πράξη καθώς στο πλαίσιό της, οι φοιτητές σχεδιάζουν και υλοποιούν μία διδασκαλία με ψηφιακές τεχνολογίες σε πραγματικές συνθήκες εκπαίδευσης.

Η πρακτική άσκηση διδασκαλίας πραγματοποιείται σε σχολική τάξη όπου ο/η φοιτητής/τρια αναλαμβάνει τη διδασκαλία στο μάθημα της ημέρας, μετά από συνεννόηση και συνεργασία με τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό της τάξης. Η διδασκαλία διαρκεί από μια έως τρεις διδακτικές ώρες.

Στην περίπτωση που ο/η φοιτητής/τρια είναι εν ενεργεία εκπαιδευτικός την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, η πρακτική άσκηση μπορεί να πραγματοποιηθεί στην τάξη του.

Παραδοτέα: Ο/Η φοιτητής/τρια σχεδιάζει τη διδασκαλία συμπληρώνοντας τη φόρμα σχεδιασμού διδασκαλίας και αναστοχάζεται την εμπειρία της διδασκαλίας συμπληρώνοντας τη φόρμα αναστοχασμού διδασκαλίας.

Ιδιαίτερα για φοιτητές/τριες χωρίς εκπαιδευτική εμπειρία σε σχολείο ή φοιτητές/τριες που δεν είναι εν ενεργεία εκπαιδευτικοί την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά, ισχύουν τα ακόλουθα: πριν την πρακτική άσκηση, ο/η φοιτητής/τρια είναι σημαντικό να παρακολουθήσει δύο διδασκαλίες στη σχολική μονάδα στην οποία θα πραγματοποιήσει την πρακτική του. Η παρακολούθηση στοχεύει στην εξοικείωση με την οργάνωση και τη διεξαγωγή της διδασκαλίας, τη διαχείριση της σχολικής τάξης και τη σχολική μονάδα όπου θα πραγματοποιηθεί η πρακτική άσκηση διδασκαλίας. Απαιτείται, η παρακολούθηση να πραγματοποιείται σε δύο τουλάχιστον διαφορετικά μαθήματα από τον ίδιο ή από διαφορετικούς εκπαιδευτικούς.

Παραδοτέα: Ο/Η φοιτητής/τρια αναστοχάζεται την διδασκαλία που παρακολούθησε συμπληρώνοντας τη φόρμα αναστοχασμού διδασκαλίας.

Ακολουθεί δείγμα ειδικού μέρους του μαθήματος, το οποίο αφορά τη Διδακτική της Πληροφορικής.

Διδακτική της Πληροφορικής

Στην 1η ενότητα συζητούνται έννοιες που σχετίζονται με το πεδίο της Διδακτικής γενικότερα και ειδικότερα με το πεδίο της Διδακτικής της Πληροφορικής. Γίνεται μία επισκόπηση των Προγραμμάτων Σπουδών της Πληροφορικής σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και των Προγραμμάτων Σπουδών των ΤΠΕ τα τελευταία χρόνια. Συζητούνται θέματα σχετικά με τον διδακτικό μετασχηματισμό και την εφαρμογή των Προγραμμάτων Σπουδών.

Στη 2η ενότητα αναλύονται θέματα που σχετίζονται με τις γνώσεις και δεξιότητες που πρέπει να αποκτήσει κάποιος στον προγραμματισμό και γίνεται συσχέτιση με τα προγράμματα σπουδών και τη διδασκαλία των αντίστοιχων μαθημάτων. Παρουσιάζονται παρανοήσεις και μαθησιακές δυσκολίες όπως αυτές αποτυπώνονται στη βιβλιογραφία τόσο για τον δομημένο προγραμματισμό όσο και για τον αντικειμενοστραφή.

Η 3η ενότητα εστιάζει σε διδακτικές προσεγγίσεις που έχουν προταθεί στη βιβλιογραφία και των οποίων η αξιολόγηση έχει θετική επίδραση στο μαθησιακό αποτέλεσμα, όπως η προσέγγιση «Μαύρο-Κουτί», «οι Διερευνήσεις», «ο προγραμματισμός σε ζευγάρια», «το πλαίσιο ECLiP». Επιπλέον, δίνεται έμφαση στην παρουσίαση και στον σχολιασμό σχετικών παραδειγμάτων και στην εμπλοκή των εκπαιδευόμενων στον σχεδιασμό μαθησιακών δραστηριοτήτων που αξιοποιούν τις διδακτικές προσεγγίσεις για τη διδασκαλία διαφόρων προγραμματιστικών εννοιών.

Στην 4η ενότητα παρουσιάζονται μέσα από σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες ποικίλα προγραμματιστικά περιβάλλοντα που μπορούν να αξιοποιηθούν στην Πρωτοβάθμια ή/και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση όπως το περιβάλλον της Easy Logo, το SCRATCH, το Alice που υποστηρίζει αντικειμενοστραφή προγραμματισμό, το Pencil Code που υποστηρίζει οπτικό προγραμματισμό και προγραμματισμό σε κείμενο.

Στην 5η ενότητα συζητείται η αρχική, η διαμορφωτική και τελική αξιολόγηση και μέθοδοι αξιολόγησης όπως η ομότιμη αξιολόγηση και η συνεργατική αξιολόγηση. Δίνονται παραδείγματα σε έννοιες της Πληροφορικής και παρουσιάζονται εργαλεία που μπορούν να υποστηρίξουν τις διαφορετικές μορφές αξιολόγησης όπως εργαλεία δημιουργίας κλειστού τύπου ερωτήσεων, δημιουργίας rubric, κ.α.

Στην 6η ενότητα συζητούνται θέματα που σχετίζονται με την κατανόηση κειμένου στην Πληροφορική. Έμφαση δίνεται στη θεωρία των Denhiere & Baudet και δίνονται παραδείγματα διαφορετικών τύπων ερωτήσεων που μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση του κειμένου και στην εννοιολογική αλλαγή. Επιπλέον, παρουσιάζονται και σχολιάζονται αναλογίες και προσομοιώσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη διδασκαλία διαφόρων εννοιών.

Στην 7η ενότητα εξηγούνται θέματα σχετικά με την παιχνιδοκεντρική μάθηση και την παιχνιδοποίηση και παρουσιάζονται και σχολιάζονται παραδείγματα εκπαιδευτικών παιχνιδιών που έχουν αναπτυχθεί για τη μάθηση ή την αξιολόγηση εννοιών της Πληροφορικής. Παράλληλα παρουσιάζονται περιβάλλοντα για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών παιχνιδιών και συζητούνται βασικές αρχές σχεδιασμού εκπαιδευτικών παιχνιδιών.

Στην 8η ενότητα παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά του εννοιολογικού χάρτη, οι δυνατότητες αξιοποίησης του εννοιολογικού χάρτη στην εκπαιδευτική διαδικασία (π.χ. για την παρουσίαση εννοιών, ως οργανωτής προώθησης, ως εργαλείο διαμορφωτικής αξιολόγησης). Συζητούνται διαφορετικού τύπου δραστηριότητες που μπορούν να σχεδιαστούν αξιοποιώντας τον εννοιολογικό χάρτη και σχολιάζονται σχετικά παραδείγματα.

Στην 9η ενότητα συζητούνται Web 2.0 εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν στον σχεδιασμό δραστηριοτήτων και project σε μαθήματα ΤΠΕ. Παρουσιάζονται και σχολιάζονται σχετικά παραδείγματα.