Μαθησιακές Διαδικασίες και Διδακτικός Σχεδιασμός με Ψηφιακές Τεχνολογίες

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

1.    Θεωρίες Μάθησης με Ψηφιακές Τεχνολογίες
   • Η έννοια της πρόσθετης παιδαγωγικής αξίας και της καινοτομίας
   • Ο Χάρτης των θεωριών μάθησης με ΨΤ: Εξαρτημένα αντανακλαστικά, αποκάλυψη απαυγασμάτων της επιστήμης,
     απομνημόνευση και ανταπόκριση σε ερωτήσεις, και νοηματοδότηση
   • Εξατομικευμένη μάθηση και μάθηση σε συλλογικότητες
   • Μάθηση μέσα από διερεύνηση, έκφραση και μαστόρεμα
   • Μάθηση και διαψευσιμότητα
   • Μάθηση και μαστόρεμα: παραγωγή, διασκευή, διάλογος και επιχειρηματολογία
   • Νοηματοδότηση σημαντικών εννοιών και ευαισθητοποίηση σύνθετων ζητημάτων
   • Πτυχές μαθησιακής διαδικασίας που ενεργοποιούνται ιδιότυπα με ψηφιακά εργαλεία έκφρασης
   • Υπολογιστική σκέψη και προγραμματισμός
2. Θεωρητικά δομήματα για τη μαθησιακή διαδικασία με εκφραστικά εργαλεία
   • Το μοντέλο U.D.G.S., η θεωρία της Εργαλειακής Δημιουργίας, Η διαδικασία της σταδιακής επιστημοσύνης, Σημειωτική διαμεσολάβηση
3. Σχεδίαση εκφραστικών εργαλείων και δομημάτων
   • Η έννοια της διαφάνειας και του black and white box design
   • Η έννοια του μικρόκοσμου – παραδείγματα μικροκοσμων
   • Η έννοια του μικροπειράματος
   • Η έννοια του σεναρίου – σχεδίου δραστηριότητας
4. Η έννοια του σχεδιασμού δομημάτων για τον εκπαιδευτικό και το μαθητή
   • Η έννοια της δευτερογενούς ανάπτυξης στα πλαίσια της υπολογιστικής σκέψης
   • Μαθησιακή διαδικασία μέσα από το σχεδιασμό
   • Μοντέλα σχεδιασμού και η προσαρμογή τους ώστε να έχουν παιδαγωγική αξία
   • Ο εκπαιδευτικός ως σχεδιαστής υλικού και ψηφιακών δομημάτων
   • Η γνώση, οι πεποιθήσεις και η διδακτική πράξη του εκπαιδευτικού ως σχεδιαστή

Στην 1η ενότητα γίνεται συνοπτική προσπέλαση των θεωριών μάθησης με ΨΤ και τονίζονται οι επιπτώσεις των υπολογιστικών τεχνολογιών στις διαδικασίες της μάθησης, οι τάσεις/θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί εδώ και χρόνια και οι τάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη. Επισημαίνεται ότι η υπολογιστική υποστήριξη της μάθησηςείναι ένα περίπλοκο πρόβλημα με πολλές συνιστώσες. Η μάθηση δεν εξελίσσεται μέσα σε ένα κενό περιβάλλον ενώ οι διαδικασίες της δεν εξαρτώνται μόνο από τη φύση του περιεχομένου της μάθησης, ο μαθητής αντιδρά επιπλέον, σε μια πλειάδα παραγόντων και τα ψηφιακά περιβάλλοντα αλλάζουν το όλο πλαίσιο.Η εξιδανίκευση, δε, της φορμαλιστικής σκέψης δεν αποτελεί από μόνη της λύση.

Στη 2η ενότητα επισημαίνεται ότι η χρήση συγκεκριμένων υλικών, εργαλείων και συμβόλων επηρεάζει βαθιά τόσο τη φύση των δεξιοτήτων και γνώσεων που αναπτύσσουν οι μαθητές όσο και τις ίδιες τις διαδικασίες μέσω των οποίων αυτές αναπτύσσονται. Ένα σημάδι- σύμβολο είναι αρχικά ένα μέσο που χρησιμοποιήθηκε για κοινωνικούς σκοπούς, ένα μέσο για να επηρεάζουμε τους άλλους και πολύ αργότερα γίνεται ένα μέσο προς επιρροή του ίδιου μας του εαυτού και του εσωτερικού κόσμου της συνείδησης. Η ανθρώπινη δράση είναι συλλογική και διαμεσολαβείται από πολιτισμικά σύμβολα, λέξεις και εργαλεία, τα οποία επιδρούν στις δραστηριότητες του παιδιού. Τα συστατικά μέρη κάθε δραστηριότητας οργανώνονται σε συστήματα, διαμορφώνοντας ένα μοντέλο μάθησης, που περιλαμβάνει το υποκείμενο, το αντικείμενο, το στόχο, τα εργαλεία, τις δράσεις και τις λειτουργίες που επηρεάζουν το αποτέλεσμα, τους κανόνες, την κοινωνία και τον καταμερισμό της εργασίας. Η αμφίδρομη σχέση μεταξύ του μαθητή και του ψηφιακού δομήματος καλείται “εργαλειακή γένεση”. Πρόκειται για μια «δράση διαμεσολαβούμενη από τεχνουργήματα και δράση στοχοθετημένη». Η εργαλειακή γένεση κινείται σε δυο κατευθύνσεις: α) το τεχνούργημα αποκτά προοδευτικά δυνατότητες και μετασχηματίζεται σταδιακά σε εργαλείο κατάλληλο για µια συγκεκριμένη χρήση (αλλοίωση κατασκευής ή ενοργανοποίηση β) ο μαθητής αναπτύσσει ή οικειοποιείται γνωστικά σχήματα εργαλειακής δράσης, τα οποία σταδιακά σχηµατοποιούνται ως τεχνικές (δημιουργία εργαλείου ή ενοργάνωση).

Η 3η ενότητα εξετάζει τη σχεδίαση υπολογιστικών περιβαλλόντων μάθησης που είναι πλούσια σε ευκαιρίες δημιουργίας νοημάτων και εμπεριέχουν δυναμικές αναπαραστάσεις. Τα περιβάλλοντα αυτά αποτελούν «εκκολαπτήρια γνώσης» μέσα στα οποία οι μαθητές μπορούν να μεταφέρουν συνήθειες διερεύνησης από τις προσωπικές τους εμπειρίες, στην τυπική γλώσσα των επιστημονικών κατασκευών. Είναι ψηφιακοί κόσμοι όπου οι άνθρωποι μπορούν να εξερευνήσουν και να μάθουν από την ανατροφοδότηση που τους παρέχει το περιβάλλον σε ανταπόκριση της εξερεύνησης τους.

Η 4η ενότητα εστιάζεται περισσότερο στις μορφές συλλογισμού που χρησιμοποιούν οι αρχάριοι και οι έμπειροι σχεδιαστές ψηφιακών διατάξεων και στις τεχνικές και μεθόδους εργασίας με σκοπό την καλή σύλληψη προγραμμάτων πρωτογενούς ή δευτερογενούς επιπέδου προγραμαμτισμού. Αδιαμφισβήτητο εκπαιδευτικό ενδιαφέρον συνίσταται κυρίως στην ανάλυση ενός προβλήματος ή μιας κατάστασης που προηγείται της συγγραφής ενός προγράμματος, και συνακόλουθα ενός τρόπου διδασκαλίας της λογικής σκέψης και της αλγοριθμικής επίλυσης προβλημάτων εφαρμοσμένης σε οικείες περιστάσεις.