Ψηφιακά Αποθετήρια και Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι

Ενότητες Μαθήματος

1. Ανοικτή Εκπαίδευση
   • Εισαγωγή στο Ευρωπαϊκό και Διεθνές εκπαιδευτικό σκηνικό
   • Βασικές Έννοιες και Συστατικά της Ανοικτής Εκπαίδευσης
   • Στρατηγικές, πολιτικές και πλαίσια για την Ανοικτή Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα
2. Ανοικτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι
   • Ορισμός και είδη ΑΕΠ
   • Ανοιχτές άδειες και τα εργαλεία πνευματικών δικαιωμάτων για ΑΕΠ
   • Δημιουργία, αναζήτηση και χρήση ΑΕΠ
   • Προσβασιμότητα ΑΕΠ
   • Αξιοποίηση ΑΕΠ στην εκπαιδευτκή πράξη
3. Μαθησιακά Αντικείμενα
   • Ορισμός και είδη μαθησιακών αντικειμένων
   • Μεταδεδομένα μαθησιακών αντικειμένων
   • Μοντέλα και πρότυπα μεταδεδομένων μαθησιακών αντικειμένων
   • Κύκλος ζωής και μοντέλα διαδικασιών επεξεργασίας μεταδεδομένων
4. Ψηφιακά αποθετήρια Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων
   • Βασικές έννοιες και λειτουργικά χαρακτηριστικά ψηφιακών αποθετηρίων
   • Η διεθνής εμπειρία στα ψηφιακά αποθετήρια εκπαιδευτικού περιεχομένου
   • Λογισμικό ανάπτυξης ψηφιακών αποθετηρίων
   • Ανάλυση, σχεδίαση και οργάνωση ψηφιακών συλλογών εκπαιδευτικών πόρων
5. Αξιολόγηση Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων
   • Κριτήρια αξιολόγησης ΑΕΠ
   • Πλαίσια και σφραγίδες ποιότητας

Το ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο αποτελεί βασικό πυλώνα στις περισσότερες εθνικές πολιτικές και πρωτοβουλίες για την ενσωμάτωση και εποικοδομητική αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και μορφές μάθησης. Η δημιουργία ψηφιακών εκπαιδευτικών πόρων, η ανάπτυξη διαδικτυακών υπηρεσιών για την οργάνωση, αποτελεσματική αναζήτηση, εύρεση και ευρεία διάθεση των εκπαιδευτικών πόρων, καθώς και η σχεδίαση μεθοδολογικών και παιδαγωγικών πλαισίων αξιοποίησής τους για τη βελτίωση της μαθησιακής διαδικασίας αποτελούν κοινό στόχο στις εκπαιδευτικές πολιτικές πολλών χωρών. Ο όρος «Ανοιχτοί Εκπαιδευτικοί Πόροι – ΑΕΠ» (Οpen Education Resources – OER) χρησιμοποιείται για ναπεριγράψει εκπαιδευτικό υλικό οποιουδήποτε τύπου, το οποίο διατίθεται ελεύθερα, ως «κοινό κτήμα» (public domain) χωρίς κανένα περιορισμό πνευματικής ιδιοκτησίας, ή με κάποια ανοιχτή άδεια που επιτρέπει την ελεύθερη χρήση, προσαρμογή και επαναδιανομή του υλικού αυτού (UNESCO 2012).

Το μάθημα αυτό εστιάζει τόσο στη θεωρητική συζήτηση, τις βασικές έννοιες, τη φιλοσοφία και τις πολιτικές που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της ανοικτότητας της εκπαίυδεσης, όσο και σε πρακτικά θέματα σχεδίασης, δημιουργίας, αποθήκευσης, διαμοιρασμού, επαναχρησιμοποίησης και αξιολόγησης ψηφιακών εκπαιδευτικών πόρων.

Στην 1η ενότητα γίνεται μία εισαγωγή στο Ευρωπαϊκό και διεθνές εκπαιδευτικό σκηνικό όπως αυτό διαμορφώνεται υπό το πρίσμα της Ανοικτής Εκπαίδευσης ως φιλοσοφίας για τον τρόπο που οι άνθρωποι θα πρέπει να παράγουν, να μοιράζονται και να οικοδομούν την γνώση. Παρουσιάζονται και συζητώνται επίσης τα συστατικά στοιχεία, οι πολιτικές και στρατηγικές ανάπτυξης της Ανοικτής Εκπαίδευσης στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών συστημάτων του 21ου αιώνα.

Η 2η ενότητα εστιάζει στους Ανοικτούς Εκπαιδευτικούς Πόρους και τα είδη τους, τις άδειες και τα εργαλεία πνευματικών δικαιωμάτων για τη χρήση και το διαμοιρασμό τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε πρακτικά θέματα δημιουργία, αναζήτησης και αξιοποίησης των ΑΕΠ στην εκπαιδευτκή πράξη.

Η 3η ενότητα αφορά στον ορισμό και τα είδη των μαθησιακών αντικειμένων, με έμφαση στα ψηφιακά μαθησιακά αντικείμενα, καθώς και τα μοντέλα περιγραφής τους (μεταδεδομένα) για την αποδοτική αποθήκευσή τους σε ψηφιακά αποθετήρια. Μελετώνται αναλυτικά τα σύγχρονα μοντέλα και πρότυπα μεταδεδομένων μαθησιακών αντικειμένων καθώς και οι τεχνολογίες υλοποίησής τους. Τέλος, παρουσιάζονται θέματα κύκλου ζωής και διαδικασιών επεξεργασίας και επιμέλειας μεταδεδομένων.

Η 4η ενότητα εστιάζει στα ψηφιακά αποθετήρια Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων. Αρχικά παρουσιάζονται οι βασικές έννοιες και τα λειτουργικά χαρακτηριστικά των ψηφιακών αποθετηρίων καθώς και σημαντικές διεθνείς πρωτοβουλίες ψηφιακών αποθετηρίων εκπαιδευτικού περιεχομένου. Στη συνέχεια δίνεται έμφαση στην ανάλυση, σχεδίαση και οργάνωση ψηφιακών συλλογών εκπαιδευτικών πόρων καθώς και στο λογισμικό ανάπτυξης ψηφιακών αποθετηρίων. Οι φοιτητές οργανώνονται σε ομάδες εργασίας, σχεδιάζουν και υλοποιούν ένα project ανάπτυξης ψηφιακού αποθετηρίου και δημιουργίας ψηφιακής συλλογής ΑΕΠ.

Η 5η ενότητα αφορά σε θέματα αξιολόγηση και ποιότητας Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πόρων. Παρουσιάζονται πλαίσια και κριτήρια αξιολόγησης ΑΕΠ για την αποδοτική αξιοποίησή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία και συζητώνται σύγχρονα θέματα δημιουργίας σχημάτων ποιότητας.