5ος Κύκλος Διαλέξεων (Μάρτιος 2005)

Σταύρος Δημητριάδης

Καθηγητής, Τμήμα Πληροφορικής, ΑΠΘ

Τίτλος Εισήγησης

Περίληψη

Η χρήση ψηφιακών βοηθών για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής δραστηριότητας είναι μία από τις πιο χειροπιαστές και πρακτικές υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει σήμερα η διαλογική τεχνητή νοημοσύνη (ΔΤΝ). Στην ομιλία μου: α) θα παρουσιάσω ένα πλαίσιο γραμματισμού για τη ΔΤΝ απαραίτητο για τον σύγχρονο εκπαιδευτικό, β) τεχνικές ανάπτυξης ψηφιακών βοηθών μάθησης, και γ) το διδακτικό μοντέλο της καθοδηγούμενης διαλογικής μάθησης για την αξιοποίηση των ψηφιακών βοηθών στο σχολείο. Ταυτόχρονα θα σχολιάσω σχετικά διλήμματα και κινδύνους που δημιουργεί η χρήση ΔΤΝ με αναφορές στη γνωστική εκφόρτωση (cognitive offloading), τη σχεδίαση ΤΝ-ανθεκτικών εργασιών, την υβριδική νοημοσύνη, τα ηθικά ζητήματα, κ.α. Στόχος μου είναι να παρουσιάσω μια εικόνα η οποία να οδηγήσει σε βαθύτερη κατανόηση για τη διαλογική ΤΝ, σε προβληματισμούς και συζήτηση αλλά επίσης και σε κάτι πολύ πρακτικό: πώς να φτιάξετε και να χρησιμοποιήσετε έναν ψηφιακό βοηθό στις εκπαιδευτικές σας δραστηριότητες.

Γιάννης Δημητριάδης

Καθηγητής, University of Valladolid, School of Telecommunications Engineering, Υπεύθυνος εργαστηρίου GSIC/EMIC Consolidated Research Unit

Τίτλος Εισήγησης

Περίληψη

Η πρόσφατη τεχνολογία παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (ΠΤΝ ή GenAI) έχει αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα, ειδικά σε σχέση με τη βελτίωση της αποδοτικότητας όλων των εμπλεκόμενων παραγόντων στη διαδικασία της εκπαίδευσης. Συγχρόνως σχεδόν όλοι οι υπεύθυνοι διεθνείς οργανισμοί και ειδικοί επιστήμονες σε θέματα εκπαίδευσης και εκπαιδευτικής τεχνολογίας επισημαίνουν πληθώρα γενικών ηθικών προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Πολλά από αυτά τα προβλήματα έχουν ήδη προκύψει σε προηγούμενα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης ή και σε συστήματα βασισμένα σε μαθησιακά δεδομένα, ενώ αρκετά εμφανίζονται για πρώτη φορά. Σε αυτή την σύντομη εισήγηση θα γίνει μια σύντομη ανασκόπηση ορισμένων διαστάσεων ηθικών προβλημάτων, τόσο (α) των γενικών σε σχέση με την εμπιστοσύνη, διαφάνεια, ασφάλεια προσωπικών δεδομένων, υπευθυνότητα, περιβαλλοντική ευθύνη, προκατάληψη, ανισορροπία ισχύος, κλπ., όσο και (β) των πιο άμεσα συνδεδεμένων με τη διδασκαλία, τη μάθηση, και την εκπαίδευση, όπως η κριτική σκέψη των μαθητών, ο κοινωνικός ρόλος της εκπαίδευσης, η ανάπτυξη των επαγγελματικών ικανοτήτων των εκπαιδευτικών, κλπ. Επιπλέον θα παρουσιαστούν συνοπτικά οι κατηγοριοποιήσεις της πιθανής κατανομής υπηρεσιών σε ανθρώπους και εργαλεία τεχνητής ευφυΐας, η ανθρωποκεντρική προσέγγιση σχεδιασμού εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και μαθησιακών δεδομένων, όσο και η γενικότερη σχεδίαση εφαρμογών και δραστηριοτήτων με επίγνωση της ηθικής. Τέλος, θα παρουσιαστούν κάποια μικρά επεξηγηματικά παραδείγματα που θα θέσουν τη βάση για τον διάλογο σε σχέση με ηθικά και όχι μόνο διλήμματα.